لیزین یکی از اصلی ترین اسید های آمینه ی محدود کننده برای گاوهای شیری می باشد، به ویژه هنگامی که جیره بر پایه ی ذرت یا کنجاله ی سویا باشد (Polan et al., 1991; Armentano et al., 1997; NASEM, 2021).
تخمین زده می شود که در هر 100 گرم از پروتئین شیر 82/8 گرم اسید آمینه ی لیزین وجود دارد (NASEM, 2021)، بنابراین تامین میزان مورد نیاز و متعادل اسید آمینه ی لیزین در جیره ی دام ضروری می باشد و استفاده از لیزین محافظت شده لایزوتکت تولید شده توسط شرکت مهرگان مکمل برتر البرز بهترین گزینه برای تامین نیاز دام می باشد.
مشخص شده که در بین اسید های آمینه ضروری دام لیزین آسیب پذیر ترین اسید آمینه در برابر حرارت می باشد (Schwab, 1995). افزایش حرارت در فراوری کنجاله پنبه دانه (Craig and Broderick, 1981) ، کنجاله سویا (Parsons et al., 1992) و دانه ی سویا (Faldet et al., 1992) باعث کاهش میزان لیزین قابل متابولیسم برای نشخوارکنندگان خواهد شد.
در این شرایط لیزین محافظت شده لایزوتکت مطمئن ترین محصول برای تامین نیاز دام به این اسیدآمینه ی ضروری می باشد.
لیزین محافظت شده لایزوتکت با نزدیک به 45 درصد اسید آمینه ی لیزین می تواند باعث بالا رفتن راندمان پروتئین و افزایش تولید دام شما شود.
آزمایش های متعددی در رابطه با لیزین محافظت شده و میزان اثرگذاری آن بر عملکرد تولیدی دام انجام شده است، به طور کلی افزودن لیزین محافظت شده منجر به افزایش تولید شیر و پروتئین شیر می شود (Polan et al., 1991; Fehlberg et al., 2020; Melendez et al., 2023) .

در ادامه به بررسی مقاله ای فراتحلیلی در رابطه با لیزین محافظت شده با عنوان " اثرات مصرف لیزین محافظت شده در طول دوره پس از زایمان بر عملکرد و پروفایل اسیدهای آمینه در گاوهای شیری" می پردازیم.

هدف اصلی از این مطالعه ی فراتحلیلی بررسی اثر تغذیه لیزین محافظت شده بر پروفایل اسید آمینه ی خون و شناسایی غلظت بهینه ی لیزین در پروتئین قابل متابولیسم جیره است. در این مطالعه از 13 مقاله که مجموعا شامل 594 گاو شیری بوده استفاده شده است.
در این مطالعات به طور میانگین از 10±19.3 گرم لیزین قابل متابولیسم استفاده شده است.
نتایج نشان داد که افزودن لیزین محافظت شده و افزایش لیزین قابل متابولیسم از 6.5 درصد به 8.5 درصد از پروتئین قابل متابولیسم باعث افزایش خطی تولید شیر، چربی شیر، پروتئین شیر، شیر اصلاح شده با چربی و شیر اصلاح شده با انرژی شد. افزایش لیزین قابل متابولیسم از 6.5 به 8.5 درصد به طور خطی غلظت اسید آمینه ی لیزین خون را 16.6 میکرومول افزایش داد.

اثر افزودن لیزین محافظت شده بر جیره را در شکل روبرو مشاهده می کنید، گاوهایی که در اوایل شیردهی(DIM ≤ 90) شروع به دریافت لیزین محافظت شده کردند در مقایسه با گروه کنترل شیر بیشتری در روز تولید کردند(1.5 کیلوگرم در روز)
اما زمانی که گاوها در اواسط شیردهی (90 ≤ DIM)شروع به دریافت لیزین محافظت شده کردند افزایش تولید کمتری را شاهد بودیم (820 گرم در روز(
صرف نظر از مرحله ی شیردهی، گاوهایی که از لیزین محافظت شده استفاده کردند در مقایسه با گروه کنترل تولید شیر بیشتری داشتند (1.01 کیلوگرم در روز)

زمانی که لیزین قابل متابولیسم از 6.5 درصد پروتئین قابل متابولیسم به 8.5 درصد افزایش یافت، بدون تغییر میزان ماده خشک مصرفی، میزان تولید شیر، چربی شیر، پروتئین شیر، نسبت FCM/DMI و نسبت ECM/DMI افزایش یافت.

بر اساس استفاده از اسیدهای آمینه توسط غده ی پستان، لیزین در گروه دوم به همراه لوسین، ایزولوسین و والین طبقه بندی می شود. جذب گروه دوم اسیدهای آمینه توسط غده پستان به مراتب بیشتر از ترشح آن به عنوان پروتئین در شیر می باشد. (Mepham, 1982; NASEM, 2021)
در مطالعات سوک و همکاران در سال 2017 مشخص شد که ترکیب اسید های آمینه ی میکروبی بسیار متغیر است و تا حد زیادی به خوراک مصرفی و میکروبیوم شکمبه وابسته است. بنابراین ممکن است پروتئین میکروبی تمام نیاز دام به اسیدهای آمینه ی ضروری را نتواند تامین کند. با گذشت زمان برای دستیابی به فرمولاسیون دقیق خوراک، تحقیقات گسترده ای بر روی تعیین نیازهای دام به اسیدهای آمینه ی ضروری انجام شده است. مطالعه ی حاضر نشان داد که افزودن لیزین محافظت شده در طول دوره ی پس از زایمان منجر به افزایش تولید شیر شد، در واقع افزایش لیزین قابل متابولیسم از 6.5 به 8.5 درصد از کل پروتئین قابل متابولیسم خوراک منجر به افزایش تولید شیر، چربی شیر، ECM و FCM شد و تمایل به افزایش تولید پروتئین شیر و افزایش وزن نیز نشان داد.
در اوایل شیردهی، میزان ماده خشک مصرفی کاهش پیدا می کند و افزایش بروز اسیدوز ممکن است پروتئین میکروبی و یا عرضه ی اسیدهای آمینه ی ضروری به ابتدای روده را تحت تاثیر قرار دهد، در این شرایط منطقی ترین روش برای جبران نیاز به لیزین، استفاده از لیزین محافظت شده لایزوتکت مهرگان مکمل البرز می باشد. میزان مصرف لیزین محافظت شده لایزوتکت در جیره با توجه به خوراک مصرفی متفاوت می باشد اما به طور کلی دام شما به 10 تا 60 گرم لایزوتکت در روز احتیاج دارد.